Muzeum / guzik / Id: 314

Pilawa – polski herb szlachecki będący m.in. herbem rodowym jednej z rodzin Potockich. "W polu błękitnym pótrzecia krzyża srebrnego. W klejnocie nad hełmem w koronie pięć piór strusich".
Potoccy z linii utytułowanej, arystokratycznej, to jedna z najbardziej znanych rodzin polskich. Używali herbu udostojnionego, którego tarczę podtrzymywały lwy zwane trzymaczami. Te wspierały się na wstędze, na której widniał napis stanowiący dewizę rodziny: „Scutum opponebat scuto”. Nad tarczą tkwiła dziewięciopałkowa – hrabiowska - korona rangowa.

Istniały dwie linie Potockich tego herbu, zwane od barwy krzyża:
- Srebrna (hetmańska) idąca od Andrzeja Potockiego 1553 - 1609), z której wyszły gałęze: Łancucka, Krzeszowicka, Tulczyńska i Wilanowska,
- Złota (prymasowska) idąca od Stefana Potockiego "Rewery" - zmarłego w 1631, której najbardziej znanym przedstawicielem był prymas Teodor Potocki (1644-1738), a której to przedstawiciele dzierżyli okazałe majątki, m.in.w Rymanowie, Smotryczy, Tykocinie i Boćkach, Rosiu, Koniecpolu, Buczaczu, Krystynpolu, Murachwie, Monasterzyskach, Czortkowie, Praszce i wielu innych, dzieląc się na kilka linii i szczep zwany wielkopolskim.
Pierwszym senatorem w rodzinie był Jakub (1554 – 1613).

Potoccy uzyskali tytuł hrabiowski galicyjski w linii Dominika Potockiego (20.09.1777) - z prawem używania tytułu w Królestwie Polskim (od 1824) i hrabiowski rosyjski w 1838 roku. Tytuły te potwierdzali do roku 1903. Od dnia 6.05.1889 – hrabiowie papiescy.

Warto przy okazji nadmienić, że Wincenty Potocki w roku 1874 otrzymał od cesarza Austrii Józefa I warunkowy tytuł książęcy. Warunkiem tym było założenie ordynacji. Ten nie został zrealizowany, w związku z czym tytuł przepadł.

informacja: Andrzej Zygmunt Rola-Stężycki www.instytut-genealogii.com.pl